Đông Nam Á 'đau đầu' với cơn lốc hàng Trung Quốc giá siêu rẻ

Tại Singapore, doanh nhân Vincent Xue – người điều hành Webuy Global, một nền tảng bán lẻ trực tuyến chuyên cung cấp thực phẩm và hàng tiêu dùng – đang tận dụng triệt để làn sóng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc. 

Trong số các nhà cung cấp Trung Quốc của anh, ngày càng có nhiều doanh nghiệp chào bán sản phẩm với mức chiết khấu lên đến 70%, phần lớn do tồn kho chất đống trong nước.

“Cạnh tranh ở thị trường nội địa Trung Quốc quá khốc liệt. Một số nhà sản xuất thực phẩm và đồ uống lớn đang vật lộn để xả hàng do nhu cầu tiêu dùng yếu”, Xue chia sẻ.

Từ khi ký kết hợp tác với Pinduoduo – nền tảng thương mại điện tử Trung Quốc đang mở rộng ra Đông Nam Á – hoạt động kinh doanh của Xue càng thêm bận rộn. Mỗi tuần, Webuy Global tiếp nhận tới 5-6 container hàng hóa từ Pinduoduo, chịu trách nhiệm phân phối đến tay người tiêu dùng Singapore.

Hàng Trung Quốc giá rẻ đang tràn ra khắp thế giới, làm dấy lên nỗi lo về một “cú sốc kinh tế” mới. Ảnh: CNBC 

Trung Quốc “xuất khẩu tồn kho” ra thế giới

Trong bối cảnh kinh tế trong nước trì trệ và xuất khẩu sang Mỹ bị cản trở bởi thuế quan, các nhà sản xuất Trung Quốc tiếp tục đẩy mạnh sản xuất để duy trì động lực tăng trưởng. Tuy nhiên, chính điều này đã kéo giá xuất xưởng giảm liên tục suốt hơn 2 năm qua, khiến lạm phát tiêu dùng gần như chạm đáy.

Tình trạng dư cung đang biến Trung Quốc thành “công xưởng giá rẻ toàn cầu” một lần nữa, với hệ quả lan rộng ra khắp châu Á. Lo ngại trước làn sóng hàng rẻ có thể bóp nghẹt sản xuất nội địa, nhiều quốc gia đã bắt đầu dựng hàng rào thương mại.

Giáo sư về chính sách thương mại và kinh tế Eswar Prasad (Đại học Cornell) cảnh báo: “Các nền kinh tế trên toàn cầu đều đang cảnh giác trước nguy cơ bị lấn át bởi hàng hóa Trung Quốc. Nhiều quốc gia đã bắt đầu dựng rào cản thương mại để hạn chế nhập khẩu”.

Dù vậy, trong bối cảnh chi phí sinh hoạt tăng vọt tại nhiều nước, giới kinh tế học cho rằng làn sóng hàng giá rẻ này có thể mang lại lợi ích không nhỏ. Hàng hóa rẻ hơn giúp giảm áp lực lên túi tiền người dân, tạo điều kiện để các ngân hàng trung ương nới lỏng chính sách tiền tệ mà không lo làm bùng phát lạm phát.

Với người tiêu dùng, đây có thể là cơ hội hạ chi phí sinh hoạt giữa lúc lạm phát leo thang. Ảnh: CNBC 

Tại những nền kinh tế có năng lực sản xuất hạn chế như Australia, chuyên gia Nick Marro từ Economist Intelligence Unit cho rằng hàng Trung Quốc có thể giúp “hạ nhiệt” cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt, đồng thời góp phần kiềm chế giá cả leo thang.

Ngân hàng Nomura dự báo, với xu hướng giảm phát ngày càng rõ rệt, các nước châu Á sẽ có nhiều dư địa để hạ lãi suất mạnh tay trong năm nay. Cụ thể, Ấn Độ được dự báo sẽ cắt giảm tới 100 điểm cơ bản, Philippines và Thái Lan mỗi nước có thể giảm 75 điểm, còn Indonesia và Australia lần lượt giảm 50 điểm và 25 điểm.

Tại Singapore, chi phí sinh hoạt vốn là tâm điểm trong cuộc tổng tuyển cử vừa qua. Giới phân tích cho rằng lạm phát cơ bản tại đây có thể thấp hơn mức dự báo của Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS), một phần nhờ ảnh hưởng từ làn sóng hàng giá rẻ của Trung Quốc.

“Áp lực giảm phát sẽ không chỉ dừng ở Singapore mà có thể lan rộng khắp khu vực”, nhóm chuyên gia Nomura cảnh báo, lưu ý rằng “cú sốc Trung Quốc” đang trở lại với một diện mạo mới.

Lịch sử lặp lại?

Cuối thập niên 1990 và đầu những năm 2000, làn sóng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc từng giúp giữ lạm phát toàn cầu ở mức thấp nhưng cũng khiến hàng triệu việc làm trong ngành sản xuất ở các nước khác biến mất. Giờ đây, một chu kỳ tương tự có thể đang tái diễn.

Theo số liệu hải quan Trung Quốc, trong 4 tháng đầu năm, xuất khẩu của nước này sang ASEAN tăng tới 11,5%, trong khi xuất sang Mỹ giảm 2,5%. Riêng tháng 4, xuất khẩu sang ASEAN nhảy vọt 20,8%, ngược lại, xuất sang Mỹ giảm hơn 21%.

Với nhiều nền kinh tế, làn sóng hàng giá rẻ này vừa là liều thuốc giảm đau, vừa là mối đe dọa dài hạn. Ảnh: CNBC 

Một điểm đáng chú ý là hàng Trung Quốc thậm chí còn rẻ hơn đáng kể so với phần còn lại của thế giới. Các nhà kinh tế tại Goldman Sachs ước tính, trong hai năm qua, hàng nhập từ Trung Quốc vào Nhật Bản thấp hơn khoảng 15% so với sản phẩm tương tự từ những nguồn khác.

Trước làn sóng này, nhiều quốc gia đã bắt đầu phản ứng. Ấn Độ và Indonesia áp dụng biện pháp bảo hộ để giảm áp lực cạnh tranh, nhất là với các ngành đang bị hàng nhập giá rẻ đè nặng.

Thái Lan được dự báo là nước chịu tác động nặng nhất trong khu vực. Theo Nomura, nền kinh tế nước này có nguy cơ rơi vào giảm phát trong năm nay. Trong khi đó, lạm phát tại Ấn Độ, Indonesia và Philippines cũng được cho là sẽ giảm xuống dưới ngưỡng mục tiêu của các ngân hàng trung ương.

Với người tiêu dùng, hàng hóa Trung Quốc có thể giúp bớt đi phần nào gánh nặng chi tiêu. Nhưng với các nhà sản xuất nội địa và nhà hoạch định chính sách, đây lại là một thách thức lớn, buộc họ phải tìm cách cân bằng giữa tăng trưởng, lạm phát và an ninh kinh tế. 

Làn sóng này, dù mang đến những lợi ích ngắn hạn, có thể để lại hệ quả lâu dài mà nhiều nền kinh tế châu Á vẫn đang chật vật ứng phó.

Theo CNBC